مقالات دانشجویان
مقالات آشنایی با دفاع مقدس
بخش پنجم
مقاله ای در خصوص
فرهنگ ایثار و شهادت و نقش آن در هشت سال دفاع مقدس
از خانم ایمانی
جهت مشاهده این اثر به ادامه ی مطلب مراجعه نمایید.
(بمرور سایر مقالات درج خواهد شد)
سپاس
zamaan
abbaSI
فرهنگ ایثار و شهادت و نقش آن در هشت سال دفاع مقدس
بدون شک یکی از عوامل مهم و اساسی پیروزی در دفاع هشت ساله ، نیروی انسانی بوده است.
انسان هایی از نوع پروانه ی سخن شیخ اجل که می گوید:
ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز
کان سوخته را جان شد آواز نیامد
این مدعیان در طلبش بی خبراند
کان را خبر شد خبری باز نیامد
در واقع آن ها ، آن ﻫﻤﻪ ﻣﺤﺒﺖ را در آن ﻫﻤﻪ ﺻﻼﺑﺖ، آن ﻫﻤﻪ ﻟﻄﻒ را در آن ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺘﻲ، آن ﻫﻤﻪ زﯾﺒﺎﯾﻲ را در آن ﻫﻤـﻪ
اﺳﺘﺤﮑﺎم، آن ﻫﻤﻪ آراﻣﻲ را در آن ﻫﻤـﻪ ﺷـﺘﺎب، آن ﻫﻤـﻪ ﺻـﺒﺮ را در آن ﻫﻤـﻪ ﺑـﻲﻗـﺮاری، آن ﻫﻤـﻪ ﻋـﺸﻖ و
ﻓﻀﯿﻠﺖ و ﺻﺪاﻗﺖ را در آن ﻫﻤﻪ ﻋﺼﯿﺎن و ﺧﺮوش و ﺷـﻬﺎدت داشتند.
مهم ترین اوصافی که برای آن انسان ها می توان برشمرد عبارتند از:
ایمان به خدا
مهم ترین عامل قدرت و تحرک یک رزمنده ایمان به خداست، چرا که چون او خدا را مبدأ و منشأ قدرت و توانا بر هر کاری که اراده کند می یابد، دیگر خود را به آن منبع اصلی قدرت و حیات وا می گذارد و از هیچ قدرتی جز او ترس و وحشت به خود راه نمی دهد و در این حالت است که شربت شهادت را گوارا می نوشد.
بینش و آگاهی
ایمان همواره با بینش و آگاهی توأم می باشد. درک ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﺳﯿﺎﺳـﻲ و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و آﮔـﺎﻫﻲ ﺑـﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺳﻼم، اﻓﻖ روﺷﻨﻲ را ﭘﯿﺶ روی ﻣﺪاﻓﻌﺎن اﺳﻼم ﻣﻲﮔـﺸﺎﯾﺪ، ﺗـﺎ ﻧﯿـﺮو و ﺗـﻮان ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺆﺛﺮ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، آﮔـﺎﻫﻲ و ﻫﻮﺷـﯿﺎری، اﻧﮕﯿـﺰه دﻓـﺎﻋﻲ ﻣـﺪاﻓﻌﺎن را ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﻣﻲﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺗﺎ ﺗﻘﺪﯾﻢ ﺟﺎن و ﺷﻬﺎدت ﺣﺎﺿـﺮ ﻧﯿـﺴﺘﻨﺪ دﺳـﺖ از راه و ﻫـﺪف ﺧـﻮد ﺑﺮدارﻧـﺪ وﻋﺰت اﺳﻼم و اﺳﺘﻘﻼل ﮐﺸﻮر را ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻤﻲﮐﻨﻨﺪ. ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:
ﭼﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﺶ آﻣﺪه ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﮐﺜﯿﺮی از ﭘﯿﺮوان ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی در ﺟﻨﮓ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ؛ ﺑﺎ اﯾـﻦﺣﺎل، اﻫﻞ اﯾﻤﺎن ﺑﺎ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎﯾﻲ ﮐﻪ در راه ﺧﺪا ﺑﻪ آنﻫـﺎ رﺳـﯿﺪ، ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﮐﺮدﻧـﺪ و ﻫﺮﮔـز ﺑﯿﻤﻨﺎک و زﺑﻮن ﻧﺸﺪﻧﺪ و ﺳﺮ ﺑﻪ زﯾﺮ ﺑﺎر دﺷﻤﻦ ﻓـﺮو ﻧﯿﺎوردﻧـﺪ و راه ﺻـﺒﺮ و ﺛﺒـﺎت ﭘـﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﺎﺑﺮان را دوﺳﺖ دارد.
ولایت پذیری
یکی از ﻣﻬﻢﺗـﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔـﻲﻫـﺎی رزﻣﻨـﺪﮔﺎن ﻣـﺎ در دوران دﻓـﺎع ﻣﻘـﺪس، وﻻﯾـﺖ ﭘـﺬﯾﺮی ﺑـﻮد. آﻧـﺎن درﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ وﻻﯾـﺖ، ﺣﯿـﺎت ﻃﯿﺒـﻪ اﺳـﺖ، ﺣﯿـﺎﺗﻲ ﮐـﻪ ﺑـﺎ درک و اﻃﺎﻋـﺖ وﻻﯾـﺖ ﻧـﺼﯿﺐ اﻧـﺴﺎنﻣﻲﺷﻮد.
و بسیاری از صفات دیگر که همه آن ها را در سخن امام راحل قدس سره می توان خلاصه کرد که فرمودند:
ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺴﺎن ﺗﻤﺎم اﻣﯿﺎل ﺧﻮدش را ﻓﺪای ﻣﯿﻞ اﺳـﻼم ﺑﮑﻨـﺪ؛ ﻫﻤـﺎن ﻃـﻮر ﮐـﻪ ﻫﻤـﻪ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎ واﻗﻌﺎً ﯾﻚ ﭼﻬﺮهﻫﺎﯾﻲ ﻫﺴتند ﮐـﻪ ﺟـﺎن ﺧﻮدﺷـﺎن را ﮐـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﻤـﻪ ﭼﯿـﺰاﺳﺖ، برای اسلام فدا می کنند.
فرهنگ شهادت طلبی به عنوان کارآمدترین و مؤثرترین عنصر در پیشبرد اهداف و حفظ ارزش ها و مقابله با دشمنان داخلی و خارجی مطرح بوده است.
فرهنگ شهادت طلبی یعنی باور به خدا و معاد، اعتقاد راسخ بر درستی و بر حق بودن راه اسلام ناب محمدی(ص)، ایستادگی در مقابل دشمن، ایثار و فداکاری جهت حفظ ارزش های انقلاب و اسلام ناب، خستگی ناپذیری و اعتقاد به احدی الحسنیین (پیروزی یا شهادت راه خدا). خداوند در آیات مبارک خویش می فرماید: قل لن یصیبنا الا ما کتب الله لنا هو مولینا و علی الله فلیتوکل المؤمنون. قل هل تربصون بنا الا احدی الحسنیین. بگو: هرگز به ما جز آنچه خدا برای ما مقرر داشته نمی رسد، او مولای ماست و مومنان باید بر خدا توکل کنند. بگو: آیا برای ما جز یکی از این دو نیکی (پیروزی یا شهادت) را انتظار می برید؟ امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی بر این عقیده بود: ما بندگان خدا هستیم و در راه او، سبیل او حرکت می کنیم و پیشروی می کنیم. اگر شهادت نصیب شد، سعادت است و اگر پیروزی نصیب شد، سعادت است و ملتی که با فرهنگ شهادت طلبی آراسته شده، شکست ناپذیر است.
مهمترین شاخصه های این فرهنگ همان طوریکه قبلأ هم اشاره کردیم، خداباوری بود همان گوهری که تمام سکنات و حرکات فرد را متوجه مبدا هستی می نماید. خدامحوری موجب شد تا بر خلاف دیگر ارتش های جهان، رزمندگان اسلام تمام لحظات خود را متوجه خدا نمایند و بر خلاف دیگر استراتژی های نظامی فتح خاک را نه به عنوان یک هدف اولیه و اصلی، بلکه به عنوان یک هدف ثانویه ببینند و این موضوع در تمام تاریخ بشریت بی نظیر است و نمونه های آن را فقط می توان در مقاومت هایی سراغ داشت که از ایران اسلامی بهره گرفته اند.
علت اینکه فرهنگ شهادت طلبی را عامل پیروزی در دفاع هشت ساله تلقی می کنند این است که سند مقاومت و مظلومیت ایرانیان در خاطره تاریخ از این طریق ثبت و ضبط شد. سند مقاومت از این رو که دشمن تا بن دندان مسلح به اتکای همه قدرت های مستکبر و زورگو برای محو ارزش های ملتی برآمده بود که مدت زیادی از پیروزی انقلاب بزرگ آنها سپری نشده بود. هنوز شرایط انقلابی و عوارض آن بر فضای ایران حاکم بود و کشور در شرایط آمادگی سیاسی، اقتصاد و اجتماعی نبود که با تهاجم همه جانبه به کشور، جنگی ناخواسته و نابرابر بر ملت ایران تحمیل شد. سند مظلومیت نیز از این رو می باشد که این جنگ نابرابر بود و ایران نه از توان دفاعی برخوردار بود و نه بروکراسی کشور اجازه تجهیز قوا را برای یک جنگ به ما می داد. از طرف دیگر نیز به دلیل رعایت اخلاق و موازین انسانی اساساً ایران در برنامه های دفاعی خود نمی توانست از شیوه های دشمن مانند بمباران مدارس، مناطق مسکونی، بیمارستانها و رعب و وحشت مردم بهره بگیرد به نوعی دفاع مقدس سند مظلومیت ملتی بود که با دست خالی و با توکل بر خدا بر کفری که در قالب ارتش بعثی نمود پیدا کرده بود، پیروز شد.
تمام پیش بینی ها در این جنگ حاکی از تصرف ایران در عرض چند ماه بود. این پیش بینی ها تا حدودی درست و عقلانی می نمود زیرا با کشوری که تازه انقلاب نموده و سازماندهی منظمی نداشت، گروهها و فرقه های گوناگون هر یک ساز خود را کوک می کردند، فرماندهی نظامی منسجم و کارایی وجود نداشت و در مقابل ارتش منظم و مجهز به تمامی سلاحها تجهیزات و تکنیکهای نظامی، نمی بایست انتظار دیگری داشت. حال چرا تمامی این پیش بینی ها نادرست از آب درآمد و چه عواملی باعث شد که سرنوشت کشور ایران در این نبرد نابرابر این گونه رقم بخورد. این عوامل همان ویژگیهای منحصر به فرد دوران دفاع مقدس است که یکی از بارزترین و موثرترین آنها فرهنگ شهادت طلبی بود که یکی از ویژگی های بارز و متفاوت و قوی از سمت ایران در این دفاع بوده است.
به خاطرفرهنگ شهادت طلبی که مردم انقلابی خود را بدان آراسته بودند، بود،که این مردم با دست خالی به مقابله با توپ و تانک و مسلسل های مزدوران طاغوت می رفتند و از مرگ هیچ هراسی نداشتند.
اوج تجلی فرهنگ شهادت طلبی در هشت سال دفاع مقدس نمایان شد، چرا که جوانان با پیشانی بندهای یازهراء، یا ابوالفضل، یا حسین، یا مهدی و ... توانستند با کمترین ساز و برگ نظامی بر ارتش تا دندان مسلح دشمن که توسط استکبار جهانی تجهیز می شد، پیروز شوند و پرچم انقلاب و اسلام ناب را همچنان برافراشته نگهدارند. یکی از فرماندهان دفاع مقدس می گوید: روحیه شهادت طلبی رزمندگان ما زبانزد دنیا شده است؛ به طوری که جدیداً اعلام کرده اند که ما با این شهادت طلبی رزمندگان اسلام نمی توانیم مقابله کنیم و کاری از دست ما ساخته نیست. یکی از فرماندهان عراقی هم می گوید: رزمندگان ایران را می بینم که پا می گذارند روی میدان های مین، عبور می کنند، به ما حمله می کنند، اما سربازان خودمان ـ سربازان عراقی ـ را می بینم که پوتین هایشان را می کنند، آهسته و بی صدا فرار می کنند.
و سخن آخر اینکه
شهادت طلبی ریشه در اسلام و قرآن دارد و ملتی که شهادت را سعادت دانست و ملتی که شهادت دارد پیروز است و 8 سال جنگ در سایه تحریم، تهدید و برتری سخت افزاری نیروهای عراقی با برتری نیروهای ایرانی در جبهه نرم افزاری که با عامل شهادت طلبی و پیروی از فرهنگ شهادت بود با برتری و پیروزی نظام جمهوری اسلامی همراه گردید.
منابع:
http://hamedan.sajed.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=333&Itemid=9
http://www.dsrc.ir/upload/Article/Files/ART313870717115832.pdf
http://www.navideshahed.com/fa/index.php?Page=definitionnews&UID=227903
