«تفریحات سالم چیست و کجاست؟
«تفریحات سالم چیست و کجاست؟!» سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضا عسگری است که در آن می‌خوانید:
«جذابیت قلیان در میان جوانان با 4000 ماده سمی و 70 ماده سرطان زا»، «66درصد برونشیت و سرطان ریه ناشی از مصرف دخانیات است»، «مصرف هربار قلیان برابر با مصرف 80 تا 100 نخ سیگار است»، «60 درصد از مرگ و میرهای سالیانه کشور ناشی از مصرف دخانیات است»، «قلیان به عنوان یک فرهنگ در تفریح اکثر دختران وپسران جوان جای گرفته است» و...
همه ما در سایت‌ها و رسانه‌های خبری گزاره‌های تکراری بالا را شنیده ایم و نمونه ملموس آنها را از نزدیک دیده ایم و یا خودمان هم به آنها مبتلاییم. همه ما معتقدیم که ورود قلیان به مجموعه فرهنگ تفریحی کشور امر پسندیده‌ای نیست و به عنوان دروازه اعتیاد تلقی می‌گردد. اما قبل از این قضاوت، باید بپرسیم بروز این فرهنگ از کجا نشأت گرفته است.
برخی از کارشناسان اجتماعی علت این امر را معضلات و کمبودهای شخصیتی عنوان کرده‌اند و براین اعتقادند که جوانان برای بزرگ و مستقل جلوه دادن شخصیت خود به استعمال دخانیات، به خصوص قلیان روی می‌آورند. به عنوان یک جوان به شخصه این رویکرد را به طورقطع قبول ندارم و معتقدم کمبود و گران بودن امکانات رفاهی- تفریحی از مهمترین عواملی است که باعث روی آوردن جوانان به قلیان می‌باشد.
طبق مطالعات انجام شده در ایران مصرف قلیان بین نوجوانان 13 تا 15 سال از سال 1382 تا 1386 دو برابر افزایش یافته است. جوانان دهه 80 که همگی در رنج سنی 20 تا 30 سال هستند، متولدین دهه 60 به بعد می‌باشند. نگاهی به فعالیت‌ها و برنامه‌های این دو دهه بیاندازیم و ببینیم چه‌اندازه برای آنها امکانات تفریحی و رفاهی ایجاد کرده ایم.
نگاهی به مجتمع‌های تفریحی بیاندازید، بسیاری از شهرهای کشوراز داشتن حتی یک شهربازی محرومند و یا تجهیزات آن آنقدر فرسوده است که سالی چند کشته به بارمی آورد! ضمن اینکه گران بودن هزینه حضور برای یک بار در ماه هم برای یک خانواده و یا جوانان مجرد به هیچ وجه به صرفه نیست و افراد ترجیح می‌دهند این هزینه را به امورات دیگر اختصاص دهند.
چه تعداد کتابخانه برای جذب جوانان به فرهنگ کتاب خوانی ایجاد کرده ایم. چراباید عضویت در کتابخانه‌ها فقط با کارت دانشجویی آن هم درصورت عدم تکمیل ظرفیت صورت بگیرد. آیا نشستن جوانان در فضای سبز محوطه کتابخانه نشان از ظرفیت بالای کتابخانه دارد؟!
وضعیت ورزشگاه‌ها و مجتمع‌های ورزشی چه طور؟ آیا نیازهای شهرهای مختلف و حتی پایتخت را برطرف می‌کند... جواب خیر است. استفاده از فضاهای ورزشی به سبب عدم پراکندگی براساس نیاز شهرها و بافت جمعیتی بسیاری از جوانان را از این نوع تفریحات سالم محروم کرده است.
ضمن اینکه هزینه ماهیانه عضویت در این باشگاه‌ها هم از توان یک جوانی که تازه به دهه دوم زندگی وارد شده بسیار مشکل است. آیا وضعیت مالی به اکثریت جوانان ما این اجازه را می‌دهد که به ارتفاعات برفی کشور بروند و از امکانات تفریحی ورزشی آنجا استفاده کنند؟ از طرفی هم برخی ورزشگاه ها، که برای استفاده اقشار ضعیف جامعه درنظر گرفته شده به سبب ظرفیت پایین و تقاضای بالا قابلیت خود را از دست داده‌اند.
در نصیحت‌های اجتماعی همه ما به جوانان این گزاره قراردارد که: «چرا به دل طبیعت نمیرید و به کوه نوردی و استفاده از هوای سالم علاقه‌ای ندارید؟» در جواب این گزاره باید گفت متاسفانه طبیعت ایران عجین شده با سفرخانه‌ها و رستوران‌هایی که قلیان عرضه می‌کنند! آیا این نظارت برعملکرد این صنف هم برعهده جوانان است؟!
به هرحال این را هم قبول داریم که تربیت و تفکر خود جوان هم در جلوگیری از گرایش به سمت دخانیات و قلیان موثر است. اما براین امرهم تاکید داریم که نتوانسته ایم مستلزمات رفع نیازهای رفاهی – تفریحی جوانان را فراهم کنیم. فرهنگ سازی درهرزمینه‌ای مستلزم وجود اسباب و تجهیزات مربوطه می‌باشد.
«با پاشیدن بذر بر روی سنگلاخ گندم نمی‌روید»
