گریه بر امام حسین ﴿علیه‌السلام﴾ در کلام معصومین

پیامبر اعظم ﴿صلّی اللّه علیه و آله﴾ می‌فرمایند: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ ﴿علیه‌السّلام﴾ حَرارَةً فی قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرَدُ اَبَداً ﴿جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 556﴾

برای شهادت حسین علیه السلام، حرارت و گرمایی در دلهای مؤ منان است که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود.

امام رضا ﴿علیه‌السّلام﴾: مَنْ کانَ یوْمُ عاشورا یوْمَ مُصیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ جَعَلَ اللّهُ عَزّوَجَلّ یوْمَ القیامَةِ یوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ ﴿بحارالانوار، ج 44، ص 284﴾

هر کس که عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه‌اش باشد، خداوند روز قیامت را برای او روز شادی و سرور قرار می‌دهد.

امام سجّاد ﴿علیه‌السّلام﴾: اَیما مُؤ مِنٍ دَمِعَتْ عَیناهُ لِقَتْلِ الْحُسَینِ وَ مَنْ مَعَه حَتّی یسیلَ عَلی خَدَّیهِ بَوَّاءَهُ اللّهُ فی الْجَنَّةِ غُرَفاً ﴿ینابیع الموده، ص 429﴾

هر مؤ منی که چشمانش برای کشته شدن حسین بن علی (﴿علیه‌السّلام﴾) و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جاری گردد، خداوند او را در غرفه‌های بهشتی جای می‌دهد.

امام رضا ﴿علیه‌السّلام﴾: انَ اَبی اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا یری ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکاَّبَةُ تَغْلِبُ عَلَیهِ حَتّی یمْضِی مِنْهُ عَشْرَةُ اَیامٍ، فَاِذا کانَ الْیوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِک الْیوْمُ یوْمَ مُصیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ.... ﴿امالی صدوق، ص 111﴾

هرگاه ماه محرّم فرا می‌رسید، پدرم (موسی بن جعفر علیه‌السّلام) دیگر خندان دیده نمی‌شد و غم و افسردگی بر او غلبه می‌یافت تا آن که ده روز از محرّم می‌گذشت، روز دهم محرّم که می‌شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود.

رسولُ اللّه (صلّی اللّه علیه و آله): یا فاطِمَةُ! کلُّ عَینٍ باکیهٌ یوْمَ الْقیامَةِ اِلاّ عَینٌ بَکتْ عَلی مُصابِ الْحُسَینِ فَاِنِّها ضاحِکةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعیمِ الْجَنّةِ ﴿بحارالانوار، ج 44، ص 293﴾

فاطمه جان!روز قیامت هر چشمی گریان است؛ مگر چشمی که در مصیبت و عزای حسین گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمت‌های بهشتی مژده داده می‌شود.

حضرت صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: نیحَ عَلَی الْحُسَینِ بْنِ عَلی سَنَةً فی کلِّ یوْمٍ وَ لَیلَةٍ وَ ثلاثَ سِنینَ مِنَ الْیوْمِ الَّذی اُصیبَ فیهِ. ﴿بحارالانوار، ج 79، ص 102﴾

یک سال تمام، هر شب و روز بر حسین بن علی علیه‌السّلام نوحه خوانی شد و سه سال، در روز شهادتش سوگواری برپا گشت.

امام رضا ﴿علیه‌السّلام﴾: یا دِعْبِلُ! اُحِبُّ اَنْ تُنْشِدَنی شِعْراً فَاِنَّ هذِهِ الا یامَ اَیامُ حُزْنٍ کانتْ عَلَینا اَهْلِ الْبَیتِ علیهم السّلام. ﴿جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 567﴾

ای دعبل! دوست دارم که برایم شعری بسرایی و بخوانی، چرا که این روزها (ایام عاشورا) روز اندوه و غمی است که بر ما خاندان رفته است.

حضرت علی ﴿علیه‌السّلام﴾: اِنَّ اللّهَ... اِخْتارَ لَنا شیعَةً ینْصُرُونَنا وَ یفْرَحُونَ بِفَرَحِنا وَ یحْزَنُونَ لِحُزْنِنا ﴿غررالحکم، ج 1، ص 235﴾

خداوند برای ما، شیعیان و پیروانی برگزیده است که ما را یاری می‌کنند، با خوشحالی ما خوشحال می‌شوند و در اندوه و غم ما، محزون می‌گردند.

حسین بن علی ﴿علیه‌السّلام﴾: مَنْ دَمِعَتْ عَیناهُ فینا قَطْرَةً بَوَّاءهُ اللّهُ عَزَّوَجَلّ الجَنَّةَ ﴿احقاق الحق، ج 5، ص 523﴾

چشمان هر کس که در مصیبت‌های ما قطره ای اشک بریزد، خداوند او را در بهشت جای می‌دهد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: قالَ لی اَبی: یا جَعْفَرُ! اَوْقِفْ لی مِنْ مالی کذا وکذا النّوادِبَ تَنْدُبُنی عَشْرَ سِنینَ بِمنی اَیامَ مِنی ﴿بحارالانوار، ج 46، ص 220﴾

پدرم امام باقر ﴿علیه‌السّلام﴾ به من فرمود:ای جعفر! از مال خودم فلان مقدار وقف نوحه خوانان کن که به مدّت ده سال در (منا) در ایام حجّ، بر من نوحه خوانی و سوگواری کنند.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: ما مِنْ اَحَدٍ قالَ فی الحُسَینِ شِعْراً فَبَکی وَ اَبکی بِهِ اِلاّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الْجَنّةً وَ غَفَرَ لَهُ ﴿رجال شیخ طوسی، ص 289﴾

هیچ کس نیست که درباره حسین ﴿علیه‌السّلام﴾ شعری بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب می‌کند و او را می‌آمرزد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: مَنْ قالَ فینا بَیتَ شِعْرٍ بَنَی اللّهُ لَهُ بَیتاً فی الْجَنَّةِ ﴿وسائل الشیعه، ج 10، ص 467﴾

هرکس در راه ما و برای ما یک بیت شعر بسراید، خداوند برای او خانه ای در بهشت، بنا می‌کند.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَ فی النّاسِ مَنْ یفِدُ اِلَینا وَ یمْدَحُنا وَ یرْثی لَنا ﴿وسائل الشیعه، ج 10، ص 469﴾

خدا را سپاس که در میان مردم، کسانی را قرار داد که به سوی ما می‌آیند و بر ما وارد می‌شوند و ما را مدح و مرثیه می‌گویند.

امام سجاد ﴿علیه‌السّلام﴾: اِنّی لَمْ اَذْکرْ مَصْرَعَ بَنی فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنی لِذلِک عَبْرَةٌ ﴿بحارالانوار، ج 46، ص 109﴾

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه (علیها السّلام) را به یاد نیاوردم، مگر آنکه بخاطر آن، چشمانم اشکبار گشت.

امام باقر ﴿علیه‌السّلام﴾: ما مِنْ رَجُلٍ ذکرَنا اَوْ ذُکرْنا عِنْدَهُ یخْرُجُ مِنْ عَینَیهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَی اللّهُ لَهُ بَیتاً فی الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِک الدَّمْعَ حِجاباً بَینَهُ وَ بَینَ النّارِ ﴿الغدیر، ج 2، ص 202﴾

هیچ کس نیست که ما را یاد کند، یا نزد او از ما یاد شود و از چشمانش هر چند به اندازه بال پشه‌ای اشک آید، مگر آنکه خداوند برایش در بهشت، خانه ای بنا کند و آن اشک را حجاب میان او و آتش دوزخ قرار دهد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: بَکی عَلی بْنُ الحُسَینِ ﴿علیه‌السّلام﴾ عِشْرینَ سَنَةً وَ ما وُضِعَ بَینَ یدَیهِ طَعامٌ اِلاّبَکی ﴿بحارالانوار، ج 46، ص 108﴾

امام زین العابدین ﴿علیه‌السّلام﴾ بیست سال (به یاد عاشورا) گریست و هرگز طعامی پیش روی او نمی‌گذاشتند مگر اینکه گریه می‌کرد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: مَنْ ذُکرْنا عِنْدَهُ فَفاضَتْ عَیناهُ حَرَّمَ اللّهُ وَجْهَهُ عَلَی النّارِ ﴿بحارالانوار، ج 44، ص 285﴾

نزد هر کس که از ما (و مظلومیت ما) یاد شود و چشمانش پر از اشک گردد، خداوند چهره اش را بر آتش دوزخ حرام می‌کند.
\
امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: مَنْ دَمِعَتْ عَینُهُ فینَا دَمْعَةً لِدَمٍ سُفِک لَنا اَوْ حَقٍّ لَنا نُقِصْناهُ اَوْ عِرْضٍ اُنْتُهِک لَنا اَوْلاَِحَدٍ مِنْ شیعَتِنا بَوَّاءهُ اللّهُ تَعالی بِها فِی الْجَنَّةِ حُقُباً ﴿امالی شیخ مفید، ص 175﴾

هر کس که چشمش در راه ما گریان شود، بخاطر خونی که از ما ریخته شده است، یا حقی که از ما گرفته اند، یا آبرویی که از ما یا یکی از شیعیان ما برده و هتک حرمت کرده اند، خدای متعال به همین سبب، او را در بهشت جاودان، برای ابد جای می‌دهد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: یا زُرارَةُ! اِنَّ السَّماءَ بَکتْ عَلَی الْحُسَینِ اَرْبَعینَ صَباحاً ﴿جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 552﴾

ای زراره! آسمان چهل روز، در سوگ حسین بن علی ﴿علیه‌السّلام﴾ گریه کرد.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾: کلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُکاءِ مَکرُوهٌ سِوَی الْجَزَعُ وَ الْبُکاءُ عَلَی الحُسَینِ ﴿علیه‌السّلام﴾ ﴿بحارالانوار، ج 45، ص 313﴾

هر نالیدن و گریه ای مکروه است، مگر ناله و گریه بر حسین ﴿علیه‌السّلام﴾.

امام رضا ﴿علیه السلام﴾: فَعَلَی مِثلِ الحُسَین فَلیبک الباکون فَإِنَّ البُکاءَ عَلیهِ یحُطُّ الذُّنُوب العِظامِ ﴿بحارالانوار، ج 44، ص284﴾

گریه کنندگان باید بر کسی همچون حسین علیه السلام گریه کنند، چرا که گریستن برای او، گناهان بزرگ را فرو می‏ریزد.

امام باقر ﴿علیه السلام﴾: وقتی شیعیان به هم می‌رسند در مصیبت ابا عبدالله (علیه السلام )این جمله را تکرار نمایند:

اَعظَمَ اللهُ اُجُورَنا بمُصابنا بالحُسَین (علیه السلام ) وَ جَعَلَنا وَ اِیاکم مِنَ الطالبینَ بثاره مع وَلیهِ الاِمام المَهدی مِن الِ مُحَمَدٍ علیهمُ السَلامُ

خداوند اجر ما را به سوگواری و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام) بیفزاید و ما و شما را از خون خواهان او همراه با ولی خود امام مهدی از آل محمد (علیهم السلام) قرار بدهد.

مستدرک الوسایل، ج2، ص216

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾، به (مسمع) که از سوگواران و گریه کنندگان بر عزای حسینی بود، فرمود
... رَحِمَ اللّهُ دَمْعَتَک، اَما اِنَّک مِنَ الَّذینَ یعَدُّوَنَ مِنْ اَهْلِ الْجَزَعِ لَنا وَالَّذینَ یفْرَحُونَ لِفَرَحِنا و یحْزَنُونَ لِحُزْنِنا، اَما اِنّک سَتَری عِنْدَ مَوْتِک حُضُورَ آبائی لَک.... ﴿وسائل الشیعه، ج 10، ص 397﴾

خدای، اشک تو را مورد رحمت قرار دهد. آگاه باش، تو از آنانی که از دلسوختگان ما به شمار می‌آیند، و از آنانی که با شادی ما شاد می‌شوند و با اندوه ما غمگین می‌گردند. آگاه باش! تو هنگام مرگ، شاهد حضور پدرانم بر بالین خویش خواهی بود.

امام صادق ﴿علیه‌السّلام﴾ بر سجّاده خود نشسته و بر زائران و سوگواران اهل بیت، دعا کرده و می‌فرمود:
اَللّهم... وَ ارْحَمْ تِلْک الاَعْینَ الَّتی جَرَتْ دُمُوعُها رَحْمَةً لَنا وَ ارْحَمْ تِلْک الْقُلُوبَ الَّتی جَزَعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنا وَ ارْحَمِ الّصَرْخَةَ الّتی کانَتْ لَنا ﴿بحارالانوار، ج 98، ص ٨﴾

خدایا... آن دیدگان را که اشکهایش در راه ترحّم و عاطفه بر ما جاری شده و دلهایی را که بخاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله‌هایی را که در راه ما بوده است، مورد رحمت قرار بده.

قال السجاد ﴿علیه‌السلام﴾: انی لم اذکر مصرع بنی فاطمة الا خنقتنی لذلک عبرة.﴿ بحار الانوار، ج ٤٦، ص ١٠٩﴾

امام سجاد ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: من هرگز شهادت فرزندان فاطمه علیها السلام را به یاد نیاوردم، مگر آنکه بخاطر آن، چشمانم اشکبار گشت.

قال الباقر ﴿علیه‌السلام﴾: ثم لیندب الحسین و یبکیه و یأمر من فی داره بالبکاء علیه و یقیم فی داره مصیبته باظهار الجزع علیه و یتلاقون بالبکاء بعضهم بعضا فی البیوت و لیعز بعضهم بعضا بمصاب الحسین علیه السلام.

امام باقر ﴿علیه‌السلام﴾ نسبت به کسانی که در روز عاشورا نمی‌توانند به زیارت آن حضرت بروند، اینگونه دستور عزاداری دادند و فرمودند: بر حسین علیه‌السلام ندبه و عزاداری و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه‌اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه‌السلام، مراسم عزاداری بر پا کند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویی در سوگ حسین علیه‌السلام در خانه‌هایشان ملاقات کنند. ﴿کامل الزیارات، ص ١٧٥﴾

قال الباقر ﴿علیه‌السلام﴾: مر علی بکربلا فی اثنین من اصحابه قال: فلما مر بها ترقرقت عیناه للبکاء ثم قال: هذا مناخ رکابهم و هذا ملقی رحالهم و هیهنا تهراق دماؤهم، طوبی لک من تربة علیک تهراق دماء الأحبة ﴿بحار الانوار، ج ٤٤، ص ٢٥٨﴾

امام باقر ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: امیر المؤمنین علیه‌السلام با دو تن از یارانش از "کربلا" گذر کردند. حضرت هنگام عبور از آنجا، چشمهایش اشک‌آلود شد، سپس فرمود: اینجا مرکبهایشان بر زمین می‌خوابد، اینجا محل بارافکندنشان است و اینجا خونهایشان ریخته می‌شود، خوشا به حال تو ای خاکی که خون دوستان بر روی تو ریخته می‌شود!

قال الصادق ﴿علیه‌السلام﴾ للفضیل: تجلسون و تحدثون؟ فقال: نعم، قال: ان تلک المجالس احبها فأحیوا امرنا، فرحم الله من احیی امرنا ﴿وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٩٢﴾

امام صادق ﴿علیه‌السلام﴾ از "فضیل" پرسید: آیا (دور هم) می‌نشینید و حدیث و سخن می‌گویید؟ گفت: آری فرمود: اینگونه مجالس را دوست دارم، پس امر (امامت) ما را زنده بدارید. خدای رحمت کند کسی را که امر و راه ما را احیا کند.

قال الصادق ﴿علیه‌السلام﴾: لکل شیی ء ثواب الا الدمعة فینا ﴿جامع احادیث الشیعه، ج ١٢، ص ٥٤٨﴾

امام صادق ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: هر چیزی پاداش و مزدی دارد، مگر اشکی که برای ما ریخته شود (که چیزی با آن برابری نمی‌کند و مزد بی‌اندازه دارد).

قال الصادق ﴿علیه‌السلام﴾: ما من عین بکت لنا الا نعمت بالنظر الی الکوثر و
 سقیت منه ﴿جامع احادیث الشیعه، ج ١٢، ص ٥٥٤﴾

امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ چشمی نیست که برای ما بگرید، مگر اینکه برخوردار از نعمت نگاه به "کوثر" می‌شود و از آن سیرابش می‌کنند.

امام الصادق ﴿علیه‌السلام﴾: یا زرارة! ان السماء بکت علی الحسین اربعین صباحا ﴿جامع احادیث الشیعه، ج ١٢، ص ٥٥٢﴾

امام صادق ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: ای زراره! آسمان چهل روز، در سوگ حسین بن علی علیه السلام گریه کرد.

قال الصادق ﴿علیه السلام﴾: نفس المهموم لظلمنا تسبیح و همه لنا عبادة و کتمان سرنا جهاد فی سبیل الله.ثم قال ابو عبد الله علیه السلام: یجب ان یکتب هذا الحدیث بالذهب ﴿امالی شیخ مفید، ص ٣٣٨﴾

امام صادق ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: نفس کسی که بخاطر مظلومیت ما اندوهگین شود، تسبیح است و اندوهش برای ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست. سپس امام صادق علیه‌السلام افزود: این حدیث را باید با طلا نوشت!

قال الصادق ﴿علیه السلام﴾: اربعة الاف ملک عند قبر الحسین علیه السلام شعث غبر یبکونه الی یوم القیامة ﴿کامل الزیارات، ص ١١٩﴾

امام صادق علیه السلام فرمود: چهار هزار فرشته نزد قبر سید الشهدا علیه السلام ژولیده و غبار آلود، تا روز قیامت بر آن حضرت می‌گریند.

قال الرضا ﴿علیه‌السلام﴾: من جلس مجلسا یحیی فیه امرنا لم یمت قلبه یوم تموت القلوب ﴿بحار الانوار، ج ٤٤، ص ٢٧٨﴾

امام رضا علیه السلام فرمود: هر کس در مجلسی بنشیند که در آن، امر (و خط و مرام ما) احیا می‌شود، دلش در روزی که دلها می‌میرند، نمی‌میرد.

قال الرضا ﴿علیه‌السلام﴾: یابن شبیب! ان بکیت علی الحسین علیه السلام حتی تصیر دموعک علی خدیک غفر الله لک کل ذنب اذنبته صغیرا کان او کبیرا قلیلا کان او کثیرا ﴿ امالی صدوق، ص ١١٢﴾

امام رضا ﴿علیه‌السلام﴾ فرمود: ای پسر شبیب! اگر بر حسین علیه‌السلام آن قدر گریه کنی که اشک‌هایت بر چهره‌ات جاری شود، خداوند همه گناهانت را که مرتکب شده‌ای می‌آمرزد، کوچک باشد یا بزرگ، کم باشد یا زیاد.

قال الرضا ﴿علیه‌السلام﴾: ان سرک ان تکون معنا فی الدرجات العلی من الجنان فاحزن لحزننا و افرح لفرحنا ﴿ جامع احادیث الشیعه، ج 12﴾

امام رضا علیه السلام به ریان بن شبیب فرمود: اگر تو را خوشحال می‌کند که در درجات والای بهشت با ما باشی، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادی ما خوشحال باش.  

باشگاه خبرنگاران/